Komisja Europejska w budżecie Unii Europejskiej na lata 2021-2027 planuje skupić się w głównej mierze na polityce spójności. W jej ramach Polska ma szansę otrzymać 66,8 mld euro¹. Według założeń KE od 65% do 85% tych środków ma wspomóc m.in. realizację celu budowy bardziej inteligentnej Europy². To ogromna szansa dla polskich miast, które stawiają na rozwój.  Wiele z nich, dzięki dotychczasowym inwestycjom w inteligentne rozwiązania, już poprawiło m.in. poziom bezpieczeństwa mieszkańców. Wśród nich są m.in. Częstochowa, Leszno, Zielona Góra i Łódź. 

Obecnie ponad połowa ludności świata - 55,3 %, czyli około 4,2 mld osób - mieszka w miastach. Szacuje się, że do 2045 r. liczba ta wzrośnie do 6 mld³. Jednocześnie prawie 60% mieszkańców miast chciałoby żyć w smart cities, czyli inteligentnych miastach⁴. To właśnie dzięki nowoczesnym technologiom taki koncept jest możliwy. Oznacza on inteligentne systemy komunikacji, nowoczesne oświetlenie, systemy zarządzania energią, transportem, inteligentne parkingi oraz aplikacje pozwalające znaleźć wolne miejsca parkingowe, czy też inteligentne systemy bezpieczeństwa. Wszystko to sprawi, że miasta będą bardziej funkcjonalne, bezpieczne oraz przyjazne nie tylko mieszkańcom, ale i środowisku.

Polskie miasta inwestują w zaawansowane bezpieczeństwo 

Według McKinsey Global⁵ inteligentne technologie, jak m.in. system ochrony wizyjnej, systemy zarządzania ruchem i czujniki, mogą ograniczyć liczbę śmiertelnych wypadków aż o 8-10 %, a liczbę przestępstw od 30 do 40 %.

Jednym z rozwiązań, które umożliwia rozwój bezpiecznego miasta są platformy oparte na algorytmach sztucznej inteligencji, które wspierają codzienną pracę operatorów monitoringu poprzez automatyczną detekcję zdarzeń. Algorytmy te na bieżąco analizują obraz z kamer, i w razie wykrycia predefiniowanych zdarzeń natychmiast wysyłają powiadomienia do operatora. W praktyce przyczynia się to do zwiększenia skuteczności monitoringu w wykryciu oraz zapobieganiu zdarzeniom niepożądanym. 

Platformy te analizują nie tylko obraz z kamer. Integrują również inne systemy bezpieczeństwa.

„Gromadzenie i ocena danych są realizowane przez oprogramowanie umożliwiające dostęp do danych w czasie rzeczywistym oraz post factum. Wykorzystanie algorytmów wspomaga bądź zastępuje pracę operatora.” – mówi Rafał Krawczyk, dyrektor działu rozwiązań budynkowych w C&C Partners.

Systemy ochrony wizyjnej pozwalają na monitorowanie m.in. porządku podczas zgromadzeń i imprez publicznych. Nie bez znaczenia dla gospodarzy miast jest też możliwość ustalenia i pociągnięcia do odpowiedzialności sprawców dewastacji mienia publicznego. Monitoring wizyjny to także możliwość szybkiej pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków klęsk żywiołowych czy zdalnej pomocy w trudnych sytuacjach i zagrożeniach.

Rozwój istniejącej infrastruktury

Wśród miast, które zainwestowały w platformę opartą na algorytmach sztucznej inteligencji, jest Częstochowa. Platforma analizująca obraz została zainstalowana na istniejącym serwerze Straży Miejskiej. Dzięki temu miasto mogło korzystać z istniejących kamer, a także wykorzystać nowe możliwości oferowane przez technologię, jak rozpoznawanie numerów rejestracyjnych samochodów. Do tej pory w ramach budżetu obywatelskiego zostały zainstalowane dwa dodatkowe serwery oraz zakupiono 47 licencji na kanały wizyjne.  W tej chwili trwają prace związane z rozbudową monitoringu – docelowo zostaną dokupione 2 kolejne serwery oraz 35 licencji dla kamer obrotowych oraz kamer multisensorycznych.

Inteligentne kamery miejskie

Dzięki inteligentnej analizie obrazu z kamer miejskich reakcja służb porządkowych może być natychmiastowa i zająć tylko kilka minut. „Wysoka jakość nagrań, możliwość analizy twarzy, a także analiza ludzkich zachowań pozwalają bez problemu ustalić tożsamość osób podejrzanych lub sprawców wypadków” – mówi Krawczyk z C&C Partners.

W Lesznie znajduje się obecnie ponad 60 kamer, które monitorują kluczowe dla bezpieczeństwa mieszkańców lokalizacje. Wszystkie kamery podłączone są do serwerów i są obsługiwane z centrum monitoringu znajdującego się w siedzibie Straży Miejskiej. Z tego miejsca koordynowana jest praca całego systemu wizyjnego w mieście. System monitoringu z inteligentną analizą obrazu jest rozbudowywany i wzbogacany o nowe rozwiązania już od 2014 roku. Względy ekonomiczne oraz technologiczne możliwości oprogramowania przesądziły o wykorzystaniu również wcześniej zakupionych  kamer analogowych.

„Już od wielu lat Leszno stawia na bezpieczeństwo mieszkańców. Właśnie dlatego w 2019 roku Prezydent Miasta podjął decyzję o zainwestowaniu w systemy bezpieczeństwa oparte na sztucznej inteligencji. W ubiegłym roku zarejestrowaliśmy dzięki nim  ponad 700 wykroczeń, takich jak m.in.  uszkodzenia mienia, bójki, picie alkoholu, załatwianie potrzeb fizjologicznych w miejscach publicznych. Wobec wszystkich sprawców wyciągnięto konsekwencje. Dzięki temu systemowi nasi mieszkańcy żyją spokojniej i wiedzą, że w każdej chwili mogą liczyć na pomoc odpowiednich służb miejskich” – powiedział Dominik Sadowski, Komendant Straży Miejskiej w Lesznie.

Monitoring w mieście jest sukcesywnie rozbudowywany o nowe punkty kamerowe. Dodawanie nowych urządzeń, pozwala na podgląd coraz weryfikację materiału archiwalnego. System zaimplementowany w mieście został zaprojektowany tak, aby w przyszłości w dowolny sposób było można rozbudować go o kolejne punkty kamerowe i funkcjonalności, jak m.in. możliwość nadzoru setek kamer przez kilku operatorów, automatyzm alarmowania, wsparcie monitorowania rozległych obszarów przez funkcjonalność auto-trackingu.

Inteligentne kamery monitorujące pojazdy

Z kolei inteligentne kamery z wbudowanym systemem analizy obrazu pozwalają ustalić numer rejestracyjny pojazdu, a tym samym  wyszukiwać skradzione pojazdy, ich trasę przejazdu, orientacyjną prędkość poruszania lub miejsce parkowania. System monitoringu wizyjnego pozwala także zidentyfikować pojazd po kolorze, marce, modelu, typie pojazdu (ciężarowy czy osobowy), a nawet kraju pochodzenia.  

Systemy te pozwalają także na lepszą kontrolę ruchu. Od wykrywania uczestników ruchu, którzy łamią zasady prawa jazdy (np. przejazd na czerwonym świetle), przez weryfikację parkowania w niedozwolonych miejscach, poprawnego przechodzenia przez ulice, po optymalizację samego ruchu, jak generowanie „zielonej fali” świateł, czy rozładowywanie korków.

W Zielonej Górze działają obecnie ok. 104 kamery. Zastosowanie kamer multisensorycznych pozwoliło uzyskać 328 obrazów z 82 newralgicznych punktów miasta. System ochrony wizyjnej posiada platformę z analityką obrazu, która realizuje funkcje rozpoznawania tablic rejestracyjnych,  koloru samochodu, a także rozpoznawania twarzy, wieku i płci. 

„Miasto Zielona Góra stale się rozwija i wdraża nowe technologie, dbając o komfort życia mieszkańców. By było to możliwe, podjęliśmy decyzje o inwestycjach w inteligentne technologie i ich skutki widoczne są już dzisiaj. Najlepszym przykładem jest system monitoringu wizyjnego uruchomiony w 2018 roku. Wyposażenie służb miejskich w odpowiednie narzędzia i ustawienie inteligentnych kamer w kluczowych punktach miasta pozwoliło na znaczną redukcję poziomu przestępstw i wykroczeń w centrum miasta. 

Zdecydowanie zmniejszono skalę dewastacji mienia publicznego, przez co spadły koszty utrzymania. Centrum stało się ładniejsze. Mieszkańcy mogą ustalić np. kto uszkodził ich samochód na parkingu. Monitoring wizyjny to nieprzecenione narzędzie do  ustalenia faktycznego sprawcy kolizji drogowej” – mówi Krzysztof Rutkowski kierownik Biura Ochrony Wizyjnej Urzędu Miasta Zielona Góra. „Nasze biuro pracuje przez całą dobę i nieustannie reaguje na zidentyfikowane zdarzenia. W okresie 2018-2020 Biuro Ochrony Wizyjnej interweniowało blisko 3 200 razy tylko w zakresie wykroczeń i przestępstw” – dodaje Rutkowski.

Kolumny SOS

Miasta inwestują także w inteligentne słupki miejskie, które dzięki przyciskowi alarmowemu, umożliwiają całodobową komunikację głosową z operatorem systemu bezpieczeństwa. W efekcie pozwalają również na udzielanie pomocy oraz przekazywanie komunikatów mieszkańcom, a także turystom. „Dzięki wbudowanemu urządzeniu AED, słupek jest jednocześnie punktem ratunkowym, a każde użycie AED generuje automatyczny alarm u operatora i widok z miejsca zdarzenia, dzięki integracji z monitoringiem wizyjnym” – mówi Krawczyk  z C&C Partners.

Monitoring miejski w Łodzi wykorzystuje system komunikacji interkomowej do wewnętrznej łączności pomiędzy 18 jednostkami operacyjnymi realizującymi monitoring miejski w mieście. Dodatkowo cały system jest wspierany przez stację interkomową SOS na ul. Piotrkowskiej oraz wolnostojące  kolumny SOS zainstalowane w parkach miejskich, z których bezpośrednio mogą korzystać mieszkańcy miasta i turyści w sytuacjach awaryjnych. Na terenie objętym monitoringiem miejskim zainstalowano również urządzenia nagłaśniające i tubę umożliwiająca przekazywanie komunikatów za pośrednictwem sieci interkomowej.

¹  https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/750-mld-zl-w-latach-2021-2027--jest-sukces-na-szczycie-rady-europejskiej 

² https://ec.europa.eu/regional_policy/pl/2021_2027/ 

³ https://data.worldbank.org/topic/urban-development 

⁴ https://www.capgemini.com/pl-pl/raporty/street-smart/ 

⁵ https://www.gov.pl/web/5g/inteligentne-miasta-smart-cities?fbclid=IwAR0D5Vh-6QiJ9wU_6Qti1v1ISTHd7HzS1vn334ZmPjf0TCvTfT2Pkma2XsM