Wiele osób na stałe mieszkających w Polsce wyjeżdża za granicę w poszukiwaniu sezonowego/dorywczego zatrudnienia. Czy dochody uzyskiwane z tytułu takiej pracy powinny wykazać polskie PITy?

Odpowiedź na to pytanie zależy od statusu prawnego podatnika. Według polskiego ustawodawstwa osoby na stałe zamieszkałe w Polsce mają obowiązek rozliczenia swych dochodów rocznych z polskim fiskusem, bez względu na to, czy osiągnęły te dochody pracując w Polsce, czy za granicą. Za osoby na stałe mieszkające w Polsce (a więc mające status polskich rezydentów podatkowych) uznaje się wszystkich, którzy mają tutaj centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywają w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Konieczność złożenia polskich PITów ciąży na osobach, które spełniają choćby jeden z powyższych warunków. Należy również wspomnieć, że omawiane tu przykłady dotyczą osób osiągających dochody z tytułu zatrudnienia zarówno w Polsce, jak i za granicą. Polskich PITów nie muszą wypełniać osoby osiągające zarobki z krajów, dla których stosuje się zasadę zwolnienia w Polsce z opodatkowania przychodów tam uzyskiwanych (metoda wyłączenia z progresją), a w kraju nie uzyskały dodatkowo żadnych zarobków rozliczanych podatkiem według skali 18 i 32%. W przypadku krajów nieobjętych zasadą wyłączenia z progresją, a także tych z którymi Polska nie ma podpisanych odpowiednich umów międzynarodowych, dochód osiągnięty za granicą podlega opodatkowaniu w Polsce, bez względu na to, czy podatnik uzyskiwał dochody również w Polsce, czy nie.

Dwie metody rozliczania dochodów zagranicznych w PITach za 2016 rok.

Sposób rozliczania zagranicznych dochodów zależy od kraju, w którym pracowaliśmy i od treści umów międzynarodowych zawartych pomiędzy Polską a tymże krajem. Umowy takie mają na celu uniknięcie podwójnego opodatkowania i pozwalają w wielu wypadkach na zwolnienie w Polsce z podatku dochodu osiągniętego za granicą. Czy i w jakiej wysokości zapłacimy polski podatek od zagranicznych dochodów zależeć więc będzie od sposobu rozliczania tych dochodów dla poszczególnych krajów.

Poniższa tabelka przedstawia dwie metody rozliczania dochodów zagranicznych w wybranych krajach: metodę wyłączenia z progresją i metodę odliczenia proporcjonalnego.

PITy rozliczane z uwzględnieniem metody wyłączenia z progresją.

Ta metoda jest korzystna dla polskiego podatnika, ponieważ pozwala na zwolnienie w Polsce z opodatkowania dochodu osiągniętego za granicą. W tym przypadku kwota dochodów zagranicznych ma jednak wpływ na ustalanie wysokości stopy podatkowej, która obejmuje sumę dochodów krajowych i zagranicznych.

PITy rozliczane z uwzględnieniem metody odliczenia proporcjonalnego.

Przy zastosowaniu tej metody dochód osiągany za granicą podlega opodatkowaniu w Polsce, i to niezależnie od tego, czy w Polsce osiągane były inne dochody, czy nie. Podatnik ma prawo odliczyć od polskiego podatku podatek zapłacony za granicą, jednak tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód zagraniczny. Z uwagi na wysokie polskie stawki podatkowe i niskie kwoty wolne od podatku, metoda ta jest zazwyczaj niekorzystna dla polskiego podatnika. W efekcie rozliczone pity pojawi się wysoka kwota należności podatkowej. W obniżeniu należnej kwoty podatku pomóc może ulga abolicyjna, a więc różnica pomiędzy wysokością podatku wyliczonego według zasady odliczenia proporcjonalnego, a hipotetyczną wysokością podatku przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją. Należy pamiętać, że ulga abolicyjna nie przysługuje podatnikom osiągającym dochody w tzw. „rajach podatkowych”, a także w krajach, z którymi polski rząd podpisał umowy o stosowaniu metody wyłączenia z progresją. Metoda odliczenia proporcjonalnego stosowana jest automatycznie w przypadku krajów, z którymi Polska nie ma podpisanych odpowiednich umów międzynarodowych.

Polskie PITy z zagranicznym dochodem

Osoby, które osiągały dochód za granicą powinny go wykazać w polskich PITach (w przypadku pracy najemnej jest to PIT 36 i załącznik PIT/ZG). Zasada ta nie dotyczy sytuacji, gdy do wyliczenia należności podatkowej używa się metody wyłączenia z progresją, a podatnik nie osiągał w roku podatkowym dochodów z tytułu pracy wykonywanej w Polsce. Przeliczenie obcych walut na walutę polską odbywa się przy użyciu kursu kupna z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji pensji, ogłaszanego przez bank, w którym posiada się konto (jeśli pensja wpływa na konto bankowe), lub według kursu średniego waluty ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (jeśli pensja jest wypłacana bez pośrednictwa banku).