• Międzynarodowa dystrybucja innowacyjnych produktów, jako czynnik sukcesu
• Obecność na światowych rynkach gwarancją globalnej konkurencyjności
• Spółki zależne i udziałowe w ponad 60 krajach świata

1938: Pracownik Serwisu Bosch na Jawie / Indonezja trzymający pompę wtryskową do Diesla. Fot. Bosch

Ukierunkowanie działalności na rynki międzynarodowe to element strategii Grupy Bosch. Jako wiodące na świecie przedsiębiorstwo technologiczno-usługowe z przeszło 300 spółkami zależnymi i regionalnymi w ponad 60 krajach świata, Grupa Bosch wypracowała w roku finansowym 2009 ok. 76% całkowitych obrotów poza granicami Niemiec.

Przedsiębiorstwo zatrudnia ponad 280 000 pracowników na świecie. Międzynarodowa organizacja badawczo-rozwojowa, produkcyjna i handlowa łączy w sieć wszystkie placówki i działy przedsiębiorstwa. Szeroka obecność na rynkach światowych umacnia potencjał innowacyjności i konkurencyjność firmy Bosch. Internacjonalizacja staje się tym samym ważnym czynnikiem trwałego sukcesu przedsiębiorstwa.

Pierwsze kroki za granicą

Globalna ekspansja Grupy Bosch ma niemal tak długą historię jak samo przedsiębiorstwo. Już założyciel firmy, Robert Bosch, zdawał sobie sprawę z szansy wzrostu, jaką dawało wejście na rynki zagraniczne.

Będąc człowiekiem otwartym na świat i przedsiębiorcą wizjonerem, Bosch dość wcześnie postawił na rynki międzynarodowe, jako dodatkową możliwość zbytu produktów i tworzenia zakładów produkcyjnych. W USA i w Chinach firma Bosch jest obecna od ponad 100 lat, natomiast spółki zależne Bosch w Japonii, Portugalii i Finlandii obchodzą właśnie jubileusz 100-lecia istnienia. Strategia firmy Bosch okazała się kluczem do wzrostu przedsiębiorstwa i osiągnięcia przez nie statusu światowego gracza.

1905: Cie des Magnétos Simms-Bosch, Londyn / Wielka Brytania. Utworzenie pierwszego przedstawicielstwa zagranicznego – Cie des Magnétos Simms-Bosch Ltd. w Londynie – było ważnym wydarzeniem w historii firmy Bosch. Fot. Bosch

Niedługo po tym, jak zaprezentowany przez Roberta Boscha, w 1897 roku, niskonapięciowy zapłon elektromagnetyczny oraz jego udoskonalona wersja wysokonapięciowa, wniosły ważny wkład w popularyzację motoryzacji, Bosch zrozumiał, jak ogromnym potencjałem rozwoju dysponuje jego nowa technika. Doświadczenie zawodowe, które zdobywał w poprzednich latach w USA i w Wielkiej Brytanii, a także możliwości, jakie oferował międzynarodowy handel, umocniły jego dążenia do wprowadzenia produktów na rynki innych państw. Wspólnie z brytyjskim przedsiębiorcą, Frederickiem R. Simmsem, Bosch założył w 1898 roku spółkę handlową w Wielkiej Brytanii. Rok później działalność międzynarodowa została rozszerzona na Francję i Belgię, przy czym na siedzibę biura wybrano Paryż. Kolejne przedstawicielstwa w Europie powstały w latach 1903 i 1904: Włochy, Austro-Węgry, Holandia, Rosja, Szwajcaria, Skandynawia.

Sukces wprowadzonego na rynek, w roku 1902, wysokonapięciowego zapłonu elektromagnetycznego ze świecą zapłonową, dodał skrzydeł przede wszystkim interesom prowadzonym przez Boscha na arenie międzynarodowej. Bosch utworzył przedstawicielstwa także na rynkach pozaeuropejskich, np. w USA i w Afryce Południowej (1906), Australii i w Nowej Zelandii (1907), w Chinach (1909) i w Japonii (1911). Do czasu rozpoczęcia Pierwszej Wojny Światowej szczególnie pomyślnie rozwijało się przedstawicielstwo w Wielkiej Brytanii, gdzie aż 90% samochodów było wyposażonych w aparaty zapłonowe firmy Bosch. Fabryka w Stuttgarcie nie mogła sobie poradzić sama z rosnącym wciąż popytem na aparaty zapłonowe. W 1905 roku, w Paryżu, otwarto pierwszą poza Niemcami fabrykę, która dostarczała wyroby Bosch klientom we Francji, Belgii oraz Wielkiej Brytanii.

Boom w USA

1906: Bosch Magneto Co., Nowy Jork/USA. Pierwsze amerykańskie przedstawicielstwo firmy Bosch miało swoją siedzibę, w latach 1906-1908, w Nowym Jorku przy 160 West 56th Street. Fot. Bosch

Założone w 1906 roku, w Nowym Jorku, przedstawicielstwo firmy Bosch okazało się strzałem w dziesiątkę. Już w kolejnym roku obroty Bosch na tamtejszym rynku wzrosły prawie dwukrotnie. Rozwój motoryzacji i upowszechnienie samochodów, jako masowego środka komunikacji, stwarzało ogromne szanse dla zbytu produktów. Samochody z zapłonem Bosch znacznie przewyższały jakością ofertę konkurencji. Dlatego wiodący producenci aut preferowali produkty Bosch.

Efektem tego sukcesu było otwarcie w 1912 roku, w Springfield, w stanie Massachusetts, pierwszego zakładu produkcyjnego w USA, oraz rozszerzenie wymiany towarowej za pośrednictwem sieci przedstawicielstw oraz oddziałów handlowych w całym kraju.

Nowy początek po Pierwszej Wojnie Światowej

Wybuch Pierwszej Wojny Światowej oznaczał koniec interesów międzynarodowych. W wielu krajach, w których Bosch odnosił wcześniej sukcesy, głównie w Anglii i Francji, działalność została zawieszona. Wraz z przyłączeniem się do wojny Stanów Zjednoczonych, w 1917 roku, nastąpiło wywłaszczenie amerykańskiej spółki Bosch. Przepadek praw do marki oraz przeniesienie tych praw na nowych właścicieli w Anglii, Francji i USA znacząco utrudniły odbudowę pozycji firmy Bosch na rynkach międzynarodowych. Mimo to, w latach dwudziestych doszło do podpisania nowych umów z przedstawicielami zagranicznymi, np. w Egipcie, Argentynie, Chile, Chinach, Indonezji, Japonii, na Kubie, w Tajlandii, Syrii oraz Południowej Afryce. Dzięki ścisłej współpracy międzynarodowej oraz kooperacji z firmami spoza Niemiec, które produkowały podobne produkty jak Bosch, Robertowi Boschowi udało się, pomimo światowego kryzysu gospodarki w 1929 roku, przywrócić stabilność i skierować dalszy rozwój firmy na prawidłowe tory rozwoju.

USA najważniejszym rynkiem zagranicznym

1928: Pracownicy przedstawicielstwa Bosch C. Illies & Co. w Kobe / Japonia. Fot. Bosch

W roku 1930 także w Stanach Zjednoczonych Bosch zawarł ugody z nowymi właścicielami spółki skonfiskowanej w Pierwszej Wojnie Światowej, i doszło do powstania United American Bosch Corporation, która od roku 1938 nosiła nazwę American Bosch Corporation (ABC). Druga Wojna Światowa doprowadziła do ponownego wywłaszczenia spółki przez administrację amerykańską. Gdy za granicą poradzono sobie ze skutkami politycznymi Drugiej Wojny Światowej, przedsiębiorstwu ponownie udało się pewniej stanąć na gruncie amerykańskim.

W 1953 roku, w Nowym Jorku otwarta została nowa placówka handlowa, Robert Bosch Corporation. W 1974 roku uruchomiono produkcję komponentów Diesla w Charleston, w Karolinie Południowej. Dopiero w 1983 roku Bosch w pełni odzyskał utracone w wyniku wojny prawa do marki oraz pełne prawo używania nazwy Bosch na świecie. W Ameryce Północnej Bosch zatrudnia dziś przeszło 20 000 pracowników w 90 zakładach, w tym 14 000 w USA. W regionie tym reprezentowane są prawie wszystkie działy branżowe Bosch, przy czym najważniejszą z nich pozostaje technika motoryzacyjna. Największe szanse na największym rynku Grupy Bosch mają przede wszystkim nowoczesne technologie do Diesla oraz innowacyjne rozwiązania, jak system kontroli trakcji ESP^®.

Produkcja lokalna szansą zwiększenia przewagi nad konkurentami

1939: Serwis Bosch w Manili / Filipiny. Na zdjęciu codzienny ruch w hali montażowej Serwisu Bosch w Manili. Fot. Bosch

W 1956 roku światowa sieć przedstawicielstw i serwisów obejmowała swoim zasięgiem już 130 krajów. Bosch promował produkcję lokalną, aby obejść ograniczenia handlowe i skrócić drogi transportowe na zdobywanych rynkach, np. w Australii i Indiach. Lukratywnym okazał się także rynek południowoamerykański, gdy w latach pięćdziesiątych międzynarodowe koncerny samochodowe, np. Ford, General Motors, Daimler-Benz czy Volks­wagen, przeniosły się do Brazylii ze względu na korzystniejsze warunki produkcji. Już od roku 1910 Bosch prowadził tam przedstawicielstwo handlowe.

Jednak sąsiedztwo kluczowych klientów było wystarczającym powodem, by w roku 1954 samodzielnie zająć się dystrybucją oryginalnego wyposażenia pojazdów i oferować na rynku lokalnym własne produkty. Otwarta w 1960 roku fabryka w Campinas zyskała z czasem status jednej z najważniejszych spółek regionalnych Bosch. W Brazylii Bosch zatrudnia dziś ponad 10 000 pracowników.

Wzrost dzięki nowym placówkom i akwizycjom

2008: Otwarcie regionalnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego w Singapurze. Na zdjęciu: źródła parowania służące do odseparowania warstw organicznych. Fot. Bosch

Międzynarodowy kierunek działalności przedsiębiorstwa był konsekwentnie kontynuowany. O ile jeszcze w latach pięćdziesiątych chodziło głównie o tworzenie nowych oddziałów i zakładów produkcyjnych, o tyle lata sześćdziesiąte były okresem restrukturyzacji przedsiębiorstwa, której celem było utrzymanie konkurencyjności na rynkach międzynarodowych.

Zapoczątkowano przebudowę organizacji Bosch, która miała składać się ze stosunkowo samodzielnych działów branżowych. Dzięki nowym zakładom, np. w Hiszpanii i Meksyku, oraz dzięki akwizycjom firm, szczególnie tych działających w branży motoryzacyjnej, przedsiębiorstwo rozszerzało swoje moce produkcyjne.

Owocne partnerstwo w Indiach

W pierwszej połowie XX wieku interesy firmy Bosch w Indiach nie szły tak dobrze, jak tego oczekiwano. Konkurencja brytyjska zdominowała rynek produkcji samochodów i wyposażenia. Dlatego po tamtejszych drogach poruszało się niewiele pojazdów, które były wyposażone w części Bosch. Systematyczna rozbudowa działalności w Indiach rozpoczęła się dopiero w roku 1951, najpierw poprzez udzielenie licencji na produkcję komponentów Diesla i świec zapłonowych założonej przez przedsiębiorstwa indyjskie spółce joint venture Motor Industries Co., Ltd. MICO. Przystępując do tego sojuszu, Bosch zapewnił sobie dostęp do rynku indyjskiego i od 1953 roku mógł produkować na rynku lokalnym wyroby, których odbiorcą było rolnictwo i przemysł motoryzacyjny. Dziś Bosch wciąż posiada przeszło 70% udziałów w indyjskiej spółce-córce, która w roku 2007 zmieniła nazwę na Bosch Limited. Przedsiębiorstwo zatrudnia w Indiach w sumie ok. 18 000 pracowników w 14 zakładach produkcyjnych i 3 ośrodkach badawczo-rozwojowych.

Otwarcie rynku azjatyckiego

Pracownice Bosch w Bangalore/ Indie. Fot. Bosch

W latach siedemdziesiątych Bosch bliżej zainteresował się rynkiem południowoazjatyckim. Uruchomienie produkcji w malezyjskim Penang, w 1972 roku było swego rodzaju kamieniem węgielnym dla aktywności firmy Bosch w regionie Azji i Pacyfiku.

Zakłady w Hongkongu i Korei Południowej, a także biura w Pekinie, Bangkoku i Tajwanie, powstające od połowy lat osiemdziesiątych, utorowały drogę zwiększonemu zaangażowaniu na najważniejszym z rynków wzrostowych.

Szczególnie w Chinach, gdzie już w 1909 roku Bosch sprzedawał aparaty zapłonowe, przedsiębiorstwu udało się skorzystać na gospodarczym otwarciu Chin poprzez wejście w spółki joint venture z chińskimi partnerami. W Chinach Bosch zatrudnia 23 000 pracowników w 21 zakładach produkcyjnych i niemal we wszystkich obszarach działalności. Obecnie region Azji i Pacyfiku należy do najbardziej dynamicznie rozwijających się rynków Grupy Bosch.

Nowe rynki na wschodzie Europy

Vocational Center, Bangalore, Indie: papier, ołówek i deska kreślarska – praktykanci przy nauce rysunku technicznego w ośrodku szkoleniowym. Fot. Bosch

Postępująca ekspansja międzynarodowa firmy Bosch zyskała wskutek politycznego i gospodarczego otwarcia rynków Europy Wschodniej w latach dziewięćdziesiątych, a wzmożona globalizacja gospodarki światowej stała się dodatkowym bodźcem do dalszego rozwoju. Udział zagranicy w obrotach całkowitych Grupy Bosch wzrósł z 51% w roku 1990 do 76% w roku 2009. Oprócz rynków wzrostowych w Ameryce i w regionie Azji i Pacyfiku, ogromne szanse otworzyły się przed rynkami Europy Środkowej i Wschodniej. m.in. w Polsce, na Węgrzech, w Rosji i w ówczesnej Czechosłowacji powstawały spółki regionalne, a w kolejnych latach także nowoczesne zakłady produkcyjne.

Wspieranie rozwoju przyszłościowych technologii na świecie

Dobrze rozwinięta sieć placówek badawczo-rozwojowych oraz zakładów produkcyjnych przedsiębiorstwa umożliwia efektywne wykorzystanie kompetencji technicznych oraz mocy produkcyjnych zakładów Bosch na całym świecie. Wynikiem globalnej obecności na rynkach oraz potencjału innowacyjności są przede wszystkim szanse na współpracę międzynarodową zespołów projektowych przy opracowywaniu i produkcji nowych wyrobów. Szanse na przyszły wzrost oraz zyski stwarza również kooperacja z innymi przedsiębiorstwami przy rozwijaniu przyszłościowych technologii, np. współpraca ze spółką Samsung nad technologią akumulatorów do napędów elektrycznych. Poprzez współpracę z uniwersytetami, instytutami badawczymi oraz ośrodkami naukowymi na całym świecie, np. w Chinach, Niemczech, Indiach i w USA, Bosch wspiera badania nad innowacyjnymi technologiami przyszłości. Przedsiębiorstwo wnosi w programy badawcze i metody naukowe swój wkład w postaci kompetencji źródłowych, a także inwestuje w młodą kadrę naukową oraz w globalne społeczeństwo oparte na wiedzy.

Centrala Bosch w Azji Południowo-Wschodniej w Singapurze: raz do roku, w Dzień Dziecka wielu pracowników Bosch przyprowadza do pracy swoje dzieci. Fot. Bosch	Centrala Bosch w Azji Południowo-Wschodniej w Singapurze: młoda kobieta wypróbowuje w foyer jeden z wielu eksponatów – wkrętarkę litowo-jonową. Fot. Bosch